Czy wiesz, że miejsce, w którym znajduje się Wieża Piastowska, jest ważnym historycznie punktem nie tylko dla mieszkańców Opola, ale na skalę krajową? To tutaj ponad tysiąc lat temu powstał jeden z pierwszych słowiańskich grodów w Polsce, w przyszłości przekształcony w gród piastowski wchodzący w skład państwa Mieszka I, a ostatecznie w Zamek Piastowski – siedzibę książąt opolskich. Dziś ostatnim reliktem i cenną pamiątką tej świetnej, średniowiecznej zabudowy pozostaje Wieża Piastowska.
Wieża Piastowska jest jednym z najstarszych zabytków architektury obronnej na polskich ziemiach. Powszechnie uważa się, że została wzniesiona pod koniec XIII wieku, za rządów księcia Bolka I Opolskiego, jednak jak podaje portal naukawpolsce.pap.pl, badania archeologiczne przeprowadzone w 2011 i 2012 roku wskazują na to, że wieżę zbudowano w połowie XIV wieku. Prawdopodobnie w przeszłości obok murów Wieży Piastowskiej znajdowała się wieża bramna, której powstanie datuje się na XIII wiek.
Wieża główna stanowiła część murów obronnych, które wchodziły w skład Zamku Piastowskiego. Była najwyższym punktem zabudowy, a z jej szczytu już z daleka można było zaobserwować nadchodzące niebezpieczeństwo.
Choć wieża służyła głównie do obserwacji i obrony w przypadku zagrożenia, w jej murach znajdowały się również izby mieszkalne, wykorzystywane w okresie pokoju. Niższe kondygnacje budowli na przestrzeni wieków pełniły funkcję lochu głodowego, w którym więziono skazańców.
Co ciekawe, w pomieszczeniach na najwyższym poziomie, niegdyś stacjonujący tam wartownicy pozostawili po sobie wiele wydrapanych wzorów i znaków na wewnętrznych murach wieży – choć dawnym zapiskom ciężko przypisać konkretną datę, bez wątpienia są wiekowe.
W momencie wzniesienia, ceglana wieża była budowlą ogromną i nowoczesną – jej mocnych murów nie strawiły powtarzające się przez stulecia pożary. Niestety w trakcie pożaru w 1739 r. pierwotny, stożkowaty hełm wieży został zniszczony, a w jego miejscu dobudowano blanki.
W późniejszych latach zadaszenie wieży było wielokrotnie odnawiane lub modyfikowane. 11-metrowy graniasty hełm, który możemy podziwiać dzisiaj, został nadbudowany w 1957 roku. Pięć lat później na szczycie wieży umieszczono iglicę, zdobiona orłem piastowskim. Stworzył ją Marian Nowak.
Jak możemy przeczytać na stronie zabytek.pl, badania architektoniczne przeprowadzone w 2011 pozwoliły podzielić historię wieży na 10 różnych okresów, w których była modyfikowana:
Faza I – gotyk I
Faza II – gotyk II
Faza III – gotyk / wczesny renesans
Faza IV – późny renesans
Faza V – barok
Faza VI – lata 1835-1855
Faza VII – ok. 1880 roku
Faza VIII – ok. 1906 roku
Faza IX – ok. 1934 roku
Faza X – ok. 1962 roku
Renowacja, którą przeprowadzono w latach 2013-14 była najważniejszą od lat 30. Dzięki pracom konserwatorów i gruntownemu remontowi, Wieża Piastowska w Opolu została przystosowana do celów turystycznych. Podczas odwiedzin, zwiedzający mogą dowiedzieć się o historii Zamku Piastowskiego, Wieży Piastowskiej i Opola.